اینترنت ماهواره ای چیست؟ کی به ایران می رسد؟

در دو سال اخیر بحث اینترنت ماهواره‌ ای ایلان ماسک خیلی داغ شده است. بسیاری از ما امید داشتیم که وقتی این طرح اجرا شود تمام مردم دنیا می توانند به راحتی به آن متصل شوند. و از اینترنت پرسرعت و مهم تر از آن، بدون فیلتر، لذت ببرند.

حتی بسیاری از افراد فکر می کردند اینترنت ماهواره ای رایگان است. و خوشحال از اینکه هیچ کشوری نمی تواند دسترسی به اینترنت را محدود کند. و همه می توانند از اینترنت آزاد استفاده کنند.

در حال حاضر که این طرح در کشور آمریکا شروع شده و مردم از آن استفاده می کنند، باید گفت که قضیه به این راحتی ها هم نیست.

اگر علاقه مند هستید که اطلاعات کاملی درباره‌ی اینترنت استارلینک و اینترنت ماهواره ای به دست آورید و بدانید اینترنت ماهواره ای چیست و چطور ما می توانیم از آن استفاده کنیم، حتما این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

همچنین در این مقاله قرار است در مورد این صحبت کنیم که چطور می توانیم به اینترنت ماهواره ای متصل شویم و اینترنت استارلینک چه زمانی قرار است به ایران برسد.

پروژه استارلینک

سال 2015  ایلان ماسک پروژه‌ی استارلینک را در شرکت خودش یعنی اسپیس‌ ایکس (space X) شروع کرد. هدف این پروژه این بود که اینترنت ماهواره‌ای پرسرعتی ارائه کند که کل جهان را پوشش دهد.

اولین ماهواره‌های آزمایشی، فوریه‌ی 2018 پرتاب شدند. در آگوست 2020 نسخه‌ی آزمایشی اینترنت استارلینک در آمریکا راه‌اندازی شد. البته به صورت خصوصی نه عمومی.

بعد از آن در اکتبر 2020 وارد فاز آزمایش عمومی شد. در حال حاضر اینترنت ماهواره ای در آمریکا و بخش‌هایی از کانادا در دسترس است. اما قرار است پروژه استارلینک تا یکی دو سال آینده تمام کشور های جهان را پوشش دهد.

تاکنون تعداد ماهواره‌های استارلینک از مرز هزار عدد گذشته و در نهایت قرار است به حدود چهل هزار ماهواره برسد.

وقتی تعداد تمام کاربران اینترنت را با جمعیت فعلی کل جهان مقایسه می‌کنیم، مشخص می شود که حدود 40 تا 50 درصد مردم دنیا به اینترنت دسترسی ندارند. افرادی هم که به اینترنت دسترسی دارند، در واقع از اینترنت پر سرعت و آزاد بهره ای نمی برند.

به همین دلیل است که ایده اینترنت ماهواره ای باعث خوشحالی بسیاری از مردم دنیا شده است.

جالب است بدانید که اینترنت ماهواره‌ای اصلا چیز جدیدی نیست. و در حال حاضر شرکت هایی هستند که اینترنت ماهواره‌ای ارائه می دهند و مشتریان زیادی هم دارند.

چرا استارلینک آن قدر سرو صدا کرد

دلیل اول این است که استارلینک یک پروژه‌ی جهانی محسوب می شود و شما می توانید از هر نقطه ای در جهان به این اینترنت پرسرعت ماهواره ای متصل شوید.

دلیل دوم هم این است که استارلینک به خاطر تعداد بسیار زیاد ماهواره‌هایش می تواند به کاربران زیادی هم سرویس دهد. یعنی در واقع پهنای باند زیادی دارد.

دلیل سوم به خاطر تاخیر بسیار پایین آن است. یعنی سرعت بالا، و در عین حال تاخیر بسیار پایین. ماهواره های استارلینک در ارتفاع بسیار کمتری قرار می گیرند که این باعث می شود تاخیر این اینترنت حتی از فیبر نوری هم کمتر شود.

ایلان ماسک چند ماه پیش در حساب شخصی اش در توییتر گفته بود:

در حال حاضر میزان تاخیر چیزی در حدود 20 میلی ثانیه است که برای اجرای بازی های ویدیویی رقابتی و بلادرنگ طراحی شده است. نسخه 2، که در ارتفاع پایین تر است، می تواند تا 8 میلی ثانیه تاخیر داشته باشد.

توییتر ایلان ماسک

چگونه به اینترنت ماهواره ای متصل شویم؟

اما خبر بد برای افرادی که فکر می‌کردند فقط با یک گوشی می توان به اینترنت ماهواره‌ای وصل شد.!

باید گفت که اصلا امکانش وجود ندارد. یعنی شما وقتی که می خواهید شبکه های تلویزیونی ماهواره را تماشا کنید به دیش ماهواره ای و یک رسیور نیاز دارید.

برای استفاده از اینترنت ماهواره ای هم شما نیاز به دیش مخصوص و روتر دارید. این کار در حال حاضر توسط مودم برای دریافت اینترنت معمولی انجام می شود.

بعد از خرید تجهیزات باید دیش را در جایی  رو به آسمان تنظیم کرد. در این حالت دیش به صورت خودکار گردش می کند و رو به سمتی می ایستد که بیشترین تعداد ماهواره آن جا هست. این کار تنها یک مرتبه انجام می شود و دیگر دیش در جای خودش ثابت خواهد ماند.

سرعت دانلود به کمک آن در حال حاضر بین 30 تا 60 مگابیت‌ بر‌ ثانیه است. یعنی یک فیلم 1 گیگابایتی را می توانید تنها در 3 دقیقه دانلود کنید.

نصب آن راحت است و طبق صحبت های ایلان ماسک طوری ساخته شده که plug & play باشد. یعنی نصب کن و شروع به استفاده کن.

شکل این دیش شبیه یک بشقاب پرنده نازک، صاف و گرد روی یک چوب است. ترمینال Starlink دارای موتورهایی برای تنظیم زاویه بهینه برای مشاهده آسمان است.
دستورالعمل ها به سادگی عبارتند از:
– پریز را وصل کنید
– به آسمان اشاره کن
این دستورالعمل ها به هر ترتیب کار می کنند. بدون نیاز به آموزش

قیمت تجهیزات اینترنت ماهواره ای چقدر است؟

قیمت تجهیزاتی که برای اتصال به اینترنت استارلینک نیاز داریم، 499 دلار است و اگر با دلار 25 هزار تومن هم حساب کنیم می شود چیزی حدود 12 تا 13 میلیون تومان.

غیر از این، باید ماهانه 99 دلار بابت هزینه‌ی اینترنت بدهید که آن هم تقریبا دو و نیم میلیون تومان می شود. پس هزینه استفاده از اینترنت ماهواره ای نه تنها رایگان نیست بلکه خیلی گران هم تمام می شود.

مخالفان استارلینک

پروژه استارلینک هم مانند بسیاری از فناوری های دیگر مخالفان خودش را دارد. ستاره‌ شناسان و افراد علاقمند به نجوم مخالفان این طرح هستند. که از اسپیس ایکس به خاطر فرستادن چند هزار ماهواره به مدار زمین انتقاد می کنند.

مخالفت آن ها به خاطر دو دلیل است که در زیر به آن ها اشاره می کنیم و پاسخ ایلان ماسک را هم در جواب به این مخالفت ها بررسی خواهیم کرد.

تولید زباله های فضایی

ارسال بیش از حد ماهواره های پروژه استارلینک که تعداد آن ها قرار است به 40 هزار تا برسد، باعث ایجاد زباله های فضایی می شود. که خب مخالفتی منطقی هم بنظر می رسد.

اما، جواب اسپیس‌ایکس در مورد این مساله این است که این ماهواره‌ها چون ارتفاع خیلی کمی دارند، هر زباله‌ی فضایی که تولید می کنند خیلی زود وارد جو زمین می شود، می سوزد و از بین می رود.

مزاحمت ماهواره ها برای رصد های نجومی

دومین شکایت و مخالفتی که صورت گرفته این است که وجود تعداد بالای ماهواره های پروژه استارلینک جلوی رصد های نجومی را خواهد گرفت. و اصطلاحا آسمان شب را آلوده می کنند. و در روند بررسی های نجومی اختلال ایجاد می کند.

اسپیس اکس این طور پاسخ می دهد که آن تصاویری که از آسمان شب گرفته شده و ماهواره‌های استارلینک در آن روییت شده اند، مربوط به موقعی است که این ماهواره‌ها هنوز در فاز اول پرتاب بوده اند که ارتفاع آن ها 200 کیلومتر بود. ولی وقتی به ارتفاع 500 کیلومتری برسند دیگر با چشم غیر مسلح قابل دیدن نخواهند بود.

به اضافه‌ اینکه در حال حاضر رصدهای نجومی بیشتر با استفاده از ماهواره‌هایی انجام می شود که خارج از جو زمین هستند و در نتیجه چون ارتفاع آن ها بالاتر از ماهواره‌ های استارلینک است، عملاً تاثیری بر روی عملکرد آن ها نخواهند داشت.

از طرفی هم موقعیت ماهواره‌های استارلینک کاملا مشخص است و می توان با استفاده از کامپیوتر تاثیر آن را بر روی رصدهای فضایی از بین برد.

غیر از همه‌ی این ها، اسپیس‌ایکس درون ماهواره‌های جدید خود از مواد جدیدی استفاده می‌کند که رنگ تیره تری دارند و کمتر نور را از خود منعکس می‌ کنند.

استارلینک چه زمانی به ایران می رسد

پروژه استارلینک در اکتبر 2020 یا آبان 99 وارد فاز آزمایش عمومی خود شد. از آن تاریخ مردم آمریکا و بخش‌هایی از کانادا، آن هایی که قبلا ثبت‌نام کرده بودند، می توانستند تجهیزات لازم را خریداری و شروع به استفاده کنند.

قبل از این تاریخ، فاز آزمایش خصوصی این پروژه بود. که فقط تعداد کمی از کارمندان خود شرکت اسپیس‌ایکس دسترسی به این اینترنت داشتند.

اما قرار است تا دو سال آینده تعداد ماهواره‌ های این پروژه بیشتر شود و کل جهان را پوشش بدهند و کل مردم دنیا بتوانند از آن استفاده کنند.

پس می توان نتیجه گرفت که دقیقا مشخص نیست چه زمانی قرار است این اینترنت ماهواره ای به کشور ما برسد.

اما اگر هم این اینترنت در اختیار ما قرار بگیرد مسائلی وجود دارد. چرا که اسپیس‌ایکس رسماً اعلام کرده که قصد شکستن قوانین دولت‌ها را ندارد و قرار است با هر دولت به صورت مجزا مذاکره شود.

حتی اگر دولت ایران قبول کند که اسپیس ایکس داخل ایران سرویس دهی کند، باز هم به خاطر تحریم های شدید آمریکا، احتمال انجام این کار بسیار پایین است.

چرا که چند وقت پیش شورای فضای مجازی کارگروهی تشکیل داد برای بررسی روش های مقابله با اینترنت ماهواره‌ای.

از طرفی سیستم استارلینک طوری طراحی شده که دستگاه‌هایی که به صورت غیرقانونی به آن متصل می شوند را می تواند به راحتی شناسایی و غیر فعال کند.

پس احتمالا هیچ راهی برای دور زدن تحریم ها یا استفاده‌ی غیرقانونی از فناوری اینترنت ماهواره ای در ایران نباشد.

مشکل دیگری هم که وجود دارد بحث قیمت بالای تجهیزات و هزینه استفاده از این اینترنت است. که به آن اشاره کردیم.

اما احتمال این وجود دارد که کشور هایی مثل ایران، بخواهند پهنای باند خودشان را از شرکت اسپیس ایکس بخرند.

یعنی به قول معروف استارلینک ستون فقرات یا back bone اینترنت چنین کشور هایی شود. و این کشور ها می توانند قوانین و محدودیتای خودشونان را اعمال کنند. و آن را به صورت اینترنت موبایل یا dsl یا فیبر نوری در آورند و در اختیار عموم قرار دهند.

این روش فایده‌ش برای استارلینک این است که هم درآمد خوبی به دست می آورد، هم با کشور هایی مثل چین یا روسیه که می توانند ماهواره‌ها را در فضا درون مدار نابود کنند، درگیر نشود. یعنی از این لحاظ دیگر تهدیدی این شرکت را دنبال نمی کند.

به طور کلی می توانیم نتیجه بگیریم که خبری از اینترنت آزاد و رایگان ماهواره ای نیست. چرا که قرار نیست رایگان در اختیار عموم قرار گیرد.

هر شرکت به فکر سود و منافع خودش است و عده ای هم اینطور می گویند که ایلان ماسک می خواهد از این درآمد برای ایجاد کلونی در مریخ استفاده کند.

رقبا استارلینک

شرکت آمازون به عنوان رقیب اسپیس ایکس در این زمینه هم یک پروژه‌ی اینترنت ماهواره‌ای به نام کایپر Kuiper دارد. که البته هنوز هیچ ماهواره‌ای برای این منظور به فضا ارسال نکرده است.

شرکت های اپل و سامسونگ هم به نظر برنامه‌هایی برای این کار داشته باشند اما فعلا جدی‌ ترین رقیب استارلینک احتمالا پروژه‌ی کایپر آمازون باشد.

جمع بندی

در این مقاله سعی کردیم در مورد پروژه استارلینک و اینترنت ماهواره ای صحبت کردیم. آن چیزی که برای ما نوید بخش بود، رایگان بودن و اینترنت آزادی بود که از طریق اینترنت ماهواره ای نصیبمان می شد.

اما باید گفت واقعا به این شکل نیست و هر شرکت به فکر سود و منفعت خودش است. حتی اگر بحث پولی بودن آن را نادید بگیریم، اجازه استفاده از آن را به خاطر شرایط فعلی کشورمان و تصمیم هایی که در حوزه اینترنت گرفته می شود را نداریم.

نظر شما در مورد اینترنت ماهواره ای استارلینک چیست؟